[ 11.04.2005 ]

جلال طالبانی در گفتگو با الشرق الاوسط

همه چيز در عراق زير و رو شده است

طالبانی: اكنون همه چيز در عراق زير و رو شده است و اين كشور از يك رژيم ديكتاتوری به يك سيستم دموكراتيك كه در آن همه آزاديها برای همه تضمين گرديده، تبديل شده است. اين عراق جديد است كه می‌تواند مثالی از دموكراسی برای منطقه خاورميانه و جهان عرب باشد. در اين دموكراسی همه حقوق افراد اعطا می‌گردد و وظابف همه نيز مشخص است. من اعتقاد دارم كه اين دگرگونی يك تغيير مهم به حساب می‌آيد و به اميد خدا بر همه خاورميانه تأثير مثبت خواهد گذاشت.

 

حسن ‌هاشميان

يكشنبه ٢١ فروردين ١٣٨٤

مام جلال يا «عمو جلال» آنطور كه كردها او را خطاب می‌كنند، بعنوان نخستين رئيس جمهور كُرد عراق به شكل كاملاً دموكراتيك برگزيده شد. انتخاب جلال طالبانی كه به يكی از قوميتهای سرزمين بين‌النهرين تعلق دارد نشان از آن دارد كه موضوع « قوميت » هميشه آنطور كه برخی افراد تصور می‌كنند ، خطرآفرين نيست، بلكه بلعكس ميتواند نماد و رمز وحدت و همبستگی ملی شود. بدون شك طالبانی آنطور كه از چارچوب فكری او هويدا است، خدمات فراوانی در زمينه‌های سياسی ، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی برای عراقيها به ارمغان خواهد آورد. خدماتی كه عراقی اصيلی! مانند صدام فقط به آرايش شعارهای آن می‌پرداخت اما ميراث وی جزء بدبختی و عقب ماندگی، جنگ و نفرت، زندان و سركوب فكر و انديشه چيزی عايد مردم عراق نكرد.
جلال طالبانی در نخستين مصاحبه مطبوعاتی خود بعد از گزينش بعنوان رئيس جمهور عراق، روزنامه الشرق الاوسط را انتخاب كرده است تا به تشريح ديدگاه‌های خود، نحوه انتخاب شدنش و تصور خويش از دورنمای عراق بپردازد. مشروح اين گفتگو از نظر خوانندگان گرامی روزنامه ايران می‌گذرد.

س- به دليل مبارزه خود در راه قيام مردم كُرد و تلاش برای ايجاد دموكراسی در سراسر عراق به اعدام محكوم شديد. همينطور شيعيان و اهالی كردستان از ستم‌های رژيم گذشته بسيار رنج بردند، اما امروز شما رئيس جمهور عراق هستيد و يك فرد شيعه بعنوان نخست وزير تعيين شده است.اين دستاوردها را چگونه ارزيابی ميكنيد؟

ج- مبارزه ملت عراق و از ميان آن مبارزه كردها و شيعيان بوسيله احزاب و گروه‌های مختلف آنها يك پيكار خونين و طولانی بود. چنين پيكارهائی به ضعيف شدن رژيم منجر شد بطوری كه نيروهای ائتلاف برای براندازی حكومت صدام كار سهل الوصولی را در برابر خود يافتند و چنين مسأله‌ای نتيجه مبارزه ملت عراق بر ضد نظام در دوره‌های گذشته بود. ما ستم ديدگان سابق بوسيله ملت خود انتخاب شديم و از طريق اين انتخابات دموكراتيك مجمع ملی عراق شكل گرفت و شورای رياست جمهوری (يك رئيس جمهور و دو معاون) از ميان آن پديد آمد. ما به اين مناصب از طريق رأی مردم و اعتمادی كه آنها به ما داشتند، رسيديم تا وظيفه ملی خود را در قبال آنها به انجام رسانيم. من چنين انتخابی را يك تكليف برای خود می‌دانم تا وظيفه خود را به مردم در اين مرحله از تاريخ به نحو احسن انجام دهيم. اما درباره صدام و وجود وی در داخل زندان چيزی ندارم جزء‌ اينكه شعر «جواهری» شاعر بزرگ عراق را در اينجا تكرار كنم كه گفته است: «.. پرهيز از شماتت خصلت نيكان است ».

س- ممكن است احساس خود را از اين تغييرات شگفت‌انگيز بيان كنيد. در اينجا كشوری هست كه از زمان بنيان گذاری آن بوسيله اعراب سنی اداره شده است اما اكنون كه يك فرآيند دموكراتيك در آن آغاز شده، يك رئيس جمهور كُرد و يك نخست وزير شيعه انتخاب می‌شوند؟

ج- من معتقد هستم آنچه كه در عراق تغييرات دموكراتيك يك رويداد ريشه‌داری است كه تمام معيارهای سياسی موجود را به شكل بنيادی دگرگون كرد. اكنون همه چيز در عراق زير و رو شده است و اين كشور از يك رژيم ديكتاتوری به يك سيستم دموكراتيك كه در آن همه آزاديها برای همه تضمين گرديده، تبديل شده است. ما از عراقی كه در آن يك رژيم با برگزاری انتخاباتی فرمايشی و تأييديه ١٠٠ درصد برای خود، به عراقی كه در آن رقابت انتخاباتی به شكل كاملاً آزادنه ميان همه احزاب و تشكل‌ها صورت گرفت، متحول شديم. شما در نظر بگيريد كه حتی در داخل پارلمان در زمان انتخاب رئيس جمهور و دو معاون وی برخی نمايندگان برگه سفيد دادند. اين عراق جديد است كه می‌تواند مثالی از دموكراسی برای منطقه خاورميانه و جهان عرب باشد. در اين دموكراسی همه حقوق افراد اعطا می‌گردد و وظابف همه نيز مشخص است. من اعتقاد دارم كه اين دگرگونی يك تغيير مهم به حساب می‌آيد و به اميد خدا بر همه خاورميانه تأثير مثبت خواهد گذاشت.

س- اما انتخاب شما برای رياست جمهوری به نظر می‌رسد كه به شكل تصادفی يا ناگهانی صورت نگرفته است. در ٢٠ مه ٢٠٠٤ (اواخر خرداد ١٣٨٣) و هنگامی كه رهبری كُردها جلسه‌ای تشكيل داده بود، روزنامه الشرق الاوسط تصميات اتخاذ شده در اين جلسه را منتشر كرد كه در آن تعيين كرده بوديد لازم است يكی از دو پست رياست جمهوری يا نخست وزيری به كُردها برسد به اين دليل كه قوميت دوم كشور عراق به حساب می‌آئيد. نظر شما در اين رابطه چيست؟

ج- آن چيزی كه شما به آن اشاره كرديد تصميم مجموعه رهبری كُردها بود اما نامزدی من برای رياست جمهوری در پی اصرار برادرم مسعود بارزانی بود كه اين موضوع را مطرح كرد و با جديت و در عمل پی‌گير آن شد. اين پيشنهاد از سوی او مطرح شد به اين شكل كه من رئيس جمهور عراق شوم و در اينجا از وی تشكر می‌كنم.
آری ما (بعنوان مجموعه رهبری كردها) خواستار يكی از دو منصب رياست جمهوری يا نخست وزيری شديم. برادران شيعه ما نخست وزيری را برای خود اختيار كردند و رياست جمهوری را برای برادران كُرد خود واگذار نمودند.

س- اختيارات رئيس جمهور عراق چيست؟

ج- در حقيقت اختيارات رئيس جمهور عراق زياد نيست. اين منصب نماد حاكميت عراق ، نظارت بر امور عامه كشور و فرماندهی كل نيروهای مسلح تا اينكه اين موضوع به نخست وزير تفويض گردد، دريافت استوارنامه‌های ديپلماتها و سفرای خارجی، امضاء و تأييد تعيين سفرای عراق در ديگر كشورها، تأييد تصميمات اتخاذ شده از سوی مجمع ملی عراق و هيئت وزراء و همراهی فعال با رئيس پارلمان و نخست وزير در جهت اداره كشور می‌باشد. بايد تأكيد كنم كه ما به كار دموكراتيك و گروهی كه منافع كشور را در اولويت خود قرار می‌دهد، ايمان داريم. و بايد متذكر شوم كه ما چنين ايمانی را از زمانی كه در اپوزسيون فعاليت می‌كرديم همواره در دلهای خود داشتيم و متعقد هستيم كه اداره كشور فردی نيست و حتماً بايد به شكل گروهی صورت گيرد. در اين زمينه همه ما درباره رعايت و اجرای چنين اصولی هم پيمان هستيم. كشور بايد به شكل « همگانی » اداره شود و نه بوسيله يك فرد يا يك گروه.

ادامه دارد