اعطای تابعیّت سوری به بيش از ٢٠٠ هزار كُرد

مادريد – رسول پدرام – ٣ ژوئن ٢٠٠٤

دولت سوريه با يك چرخش ١٨٠ درجه‌ای در سياست خود نسبت به كرد‌ها، صد‌ها نفر از بازداشت شدگان ماه مارس را از زندان آزاد كرد.
به نوشتهء روزنامهء ال موندو (El Mundo) چاپ مادريد؛ اگر شورش ماه مارس كرد‌های سوريه كه بيش از پنجاه كشته و دستگيری هزاران نفر را در پی داشت، در زمان حافظ الاسد (پدر رئيس جمهور كنونی) اتّفاق افتاده بود، بی‌گمان صورت خونين‌تری به خود می‌گرفت، و با شدّت بيشتری سركوب می‌شد.
اين روزنامه، در گزارشی به قلم مانوئل مارتوری (Manuel Martorell) می‌افزايد: "در عوض، بشار الاسد، رئيس جمهور بعثی سوريه، فقط در عرض دوماه از زمان نا آرامی‌ها، بيش از ٢٠٠٠ نفر از دستگير شدگان را آزاد و برای نخستين بار، به طور صريح اعتراف كرده است كه مسئله‌ای به نام مسئلهء كرد در كشور سوريه وجود دارد. او وعده داده است كه به بيش از ٢٠٠٠٠ نفر از اين كرد‌ها كه فاقد اوراق شناسائی هستند، تابعيت سوری داده شود."
از سوی ديگر، در يك اقدام بی‌سابقه، مصطفی طلاس، وزير سابق دفاع، به طور علنی با رهبران چهار حزبی كرد كه غير قانونی اعلام شده‌اند، برای حلّ مشكلات موجود، وارد مذاكره شده است.
عمر اوسی، يكی از رهبران بسيار فعال كرد، پس از انجام گفتگو با مصطفی طلاس و ساير نماينداگان دولت، اظهار داشت كه "همه چيز در مسير خوبی پيش می‌رود."
عمر اوسی همچنان اظهار داشت كه آقای بشارالاسد، در مصاحبهء خود با تلويزيون الجزيره، در روز اوّل ماه مه، به انجام تغييرات اساسی در روش دولت در قبال مسئلهء كرد‌ها اشاره كرده است.

به عقيدهء آقای عمر اوسی، اين نخستين باری است كه از زمان به قدرت رسيدن حزب بعث در سال ١٩٦٣؛ يك رئيس جمهور وجود "ملیّت كرد" را به طور علنی می‌پذيرد و برای اعطای تابعيت به بيش از ده‌ها هزار كرد كه خارجی تلقی می‌شوند، اعلام آمادگی می‌كند.
حدس زده می‌شود كه از ١٧ مليون نفر جمعیّت سوريه، دو مليون نفر كرد باشند كه دويست هزار نفر از اين عده فاقد اوراق هويت هستند و از آنان به عنوان "مكتومين" نام برده می‌شود. اين عده به خاطر نداشتن اوراق هويت، نه می‌توانند املاكی به اسم داشته باشند، نه پستی را در ادارات دولتی اشغال كنند، نه كودكانشان را به مدارس دولتی بفرستند، و از اين گذشته نمی‌توانند ازدواج خود و تولد فرزندانشان را در دفاتر اسناد رسمی دولتی به ثبت برسانند.
در كشور سوريه، حّداقل ده حزب كرد، فعالیّت زير زمينی دارد، كه پنج حزب از اين ده حزب، اخيراً يك اتحاد دموكراتيك موسوم به "يه كه تی" (همبستگی) تشكيل داد. اين اتحاديه در سال گذشته تظاهراتی اعتراض آميز به منظور حلّ مشكل اين ٢٠٠ هزار نفر فاقد اوراق شناسائی، ترتيب داد.
برخی از رهبران كردها، پس از دستگيری به "جرم اقدام عليه امنیّت كشور"، در دادگاه‌های نظامی محاكمه شدند. علاوه بر حلّ مشكل افراد بدون اوراق هويت؛ اين حزب‌ها ده‌ها سال است برای گرفتن حقّ تحصيل به زمان مادری، داشتن تشكيلات رسمی قانونی، اعادهء زمين‌هائی كه در آن‌ها آبادی‌های عرب نشين بر پا شده است و هم چنين برنامه ريزی توسعهء اقتصادی مناطقی كه تقريباً تمامی روغن، گندم و نفت سوريه را تأمين می‌كند؛ مبارزه می‌كنند.
آرزو‌های سركوب شدهء مردم كرد، در روز ١٢ مارس گذشته، به هنگام برگزاری يك مسابقهء فوتبال در قاميشلی، بين تيم ميزبان مورد حمايت كرد‌ها و مسيحيان و تيم رقيب، سر باز كرد و منفجر شد.
هواداران تيم ميهمان، با سر دادن شعار‌هائی عليه رهبران كرد عراق و به طرفداری از صدّام حسين، باعث تحريك احساسات هواداران تيم ميزبان شدند. دامنهء حوادث خشونت آميز، به سراسر شهر قاميشلی، مناطق مرزی با تركيه و حتّی محلّه‌های كرد نشين شهر‌های مهمی مانند حلب و دمشق نيز گسترش پيدا كرد.