عزيز نعمتي محقق موسیقی کردی در
گفت‌وگو با خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)
اولين طليعه‌هاي هنر كردي از بار ادبي و هنر موسيقي حماسه‌هاي كردي بودند كه
مشهورترين كسي كه به اين نوع موسيقي پرداخته « كاووس آغا» بود كه ترانه‌هاي وي همان
حماسه‌هايي هستند كه از قديميان بر جاي مانده است.
------------------------------------------------------------------
خبرگزاري دانشجويان ايران - ايران - اروميه
استان آذربايجان غربي
يك محقق موسيقي كردي معتقد است كه انگيزش پيدايش موسيقي كردي تنها درجهت حفظ زبان
ادبيات، فرهنگ، سرگذشتها و در مجموع تمدن و پيشنيه كردها بوده است.
عزيز نعمتي در گفت‌وگو با خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با بيان اين كه موسيقي
فولكولور كردي از سه بخش افسانه ها، حكايتها و داستانها تشكيل شده است، افزود:
پيدايش موسيقي كردي مثل اكثر قومهاي ديگر از افسانه‌هاي كردي شروع شد كه در اين
قسمت، افسانه‌ها در قالب ترانه‌هاي كردي گفته مي‌شوند و اين ترانه‌ها در فرهنگ كردي
به ترانه‌هاي ديواني تقسيم مي‌شوند و بيشتر محتواي آنها همان افسانه‌هاي كردي است،
كه شكل حماسي دارند.
وي ادامه داد: اولين طليعه‌هاي هنر كردي از بار ادبي و هنر موسيقي حماسه‌هاي كردي
بودند كه مشهورترين كسي كه به اين نوع موسيقي پرداخته « كاووس آغا» بود كه
ترانه‌هاي وي همان حماسه‌هايي هستند كه از قديميان بر جاي مانده است.
وي افزود: نوع ديگري از موسيقي فولكولوركردي مربوط به حكايتها و داستانهايي مي‌شود
كه ترانه‌هاي داستاني نيز به دو بخش قهرماني و دلدادگي قابل تقسيم هستند.
نعمتي گفت: در ترانه‌هاي قهرماني به دلاوريها و مبارزه طلبي هاي يك قهرمان پرداخته
مي‌شود و در ترانه هاي دلدادگي جنبه‌هاي رمانتيك و عاشقانه بين دو شخص بيان مي‌شود
كه از اين ميان، ترانه «زنبيل فروش» كه جنبه عرفاني دارد و ترانه‌هاي «آس و حسن و
خرج و سيامند» كه سرگذشت دو دلداده را بيان مي‌كند، از معروفترين آثار در اين بخش
هستند.
وي ادامه داد: در بخش ديگر موسيقي كردي، كردهاي به اصطلاح « سوراني» براي خود نوع
خاصي از موسيقي دارند كه به آنها «گوراني» مي گويند كه اين نوع ترانه‌ها در ميان
كردهاي اطرف شهرستان اروميه و كردهاي تركيه « لاوژه » گفته مي‌شود و اين نوع گوراني
ها يك ريتمي دارند به نام « قه‌تار » كه محققان معتقدند ريشه اين كلمه از كلمه
زرتشي «گاتا» گرفته شده كه در اوايل مربوط به يك سري نيايش‌ها و مراسم مذهبي بوده
است.
اين محقق موسيقي و ادبيات كردي اظهار داشت: دومين نوع اين موسيقي « هوره» نام دارد
كه در ابتدا ترانه‌هاي مخصوصي در حمد و نيايش « اهورامزدا» بود و اين كلمه نيز ريشه
زرتشتي دارد كه براي نياش‌هاي مذهبي آن زمان كردها كه زرتشتي بودند، سروده شده‌اند.
نعمتي، موسيقي عزا و ترحيم را از ديگر انواع موسيقي كردي دانست و گفت: در مراسم
ترحيم وقتي كه فردي براي مردم آن منطقه داراي اهميت فوق‌العاده‌اي بوده، فوت
مي‌كند، كردها از يك نوع موسيقي كه دقيقا مشابهت دارد با مرثيه سرايي و مرثيه‌خواني
به صورت ترانه و با تعريف ويژگيهاي آن شخص براي اوزاري مي‌كنند.
نعمتي معتقد است كه در مراسم تولد و ميلاد حضرت محمد (ص)، كردها يك نوع خاص از
موسيقي را اجرا مي‌كنند كه به آن « مولوي » مي‌گويند.
وي افزود: اولين مولودنامه در وصف و ستايش حضرت محمد (ص) را « ملاباتديي» صوفي و
عارف مشهور نوشت كه بعدا مرسوم شد كه در زمان عيد مولود از سروده هاي وي در مولودي
خواني استفاده كنند.
در بخشي از مولودنامه خود آورده است:
محمد سيدي عالم
شفيعي روژه اميزاني
چراغ ديده‌ئي ئاده‌م
خوداني وحي و فرقاني
نعمتي در پايان گفت: اصيل‌ترين سازهاي استفاده شده در موسيقي كردي «سرنا» و «دهل»
هستند و بعدا سازهايي كه وارد اين نوع موسيقي شده‌اند مانند «دف» و «تنبور» داراي
اهميت ويژه‌اي شده‌اند.
