ليلا زاناي عزيز , شجاع باش
نامه اي از شيرين عبادي و دانيل ميتران خطاب به ليلا زانا
ليلا زاناي عزيز , شجاع باش
نامه اي از شيرين عبادي و دانيل ميتران خطاب به ليلا زانا
لوموند 10 مارس 2004
ليلا زاناي عزيز ,
ماه مارس سال جاري سالگردي تلخ براي تو و دوستان توست . ده سال شد که تو در زنداني
. سال 1994 , شعبه شماره 1 دادگاه امنيت حکومتي آنکارا به گناه دفاع از حقوق
فرهنگي هموطنان کردت , به گناه دفاع از صلح , به گناه اينکه دوستي و برادري ميان
کرد و ترک در ترکيه را هدف خود قرار دادي محکومت نمود .
از زندان اولوجانلار , با نامه هايت به ما يادآوري مي کني که محصور ماندن ميان
چهارديواري زندان , عطش تو براي جهاني بهتر , جايي که در آن زنان , در عين « عدالت
و برابري » فعالانه در ساختن صلح و دمکراسي شرکت دارند , بررعايت تمام آزاديها
نظارت مي کنند , را فروننشانده است .
دوست عزيز ,
براي نوشتن به تو نيازي به تمرکز و تفکر زيادي نداشتيم . شجاعت و محق بودن
آرمانهايي که تو به دفاع از آنها برخاسته اي , قلب و انديشه ي ما را در نوشتن اين
خطوط رهنمون بود ؛ براي اينکه به تو بگوييم جايت ميان ما خالي است . جايت کنار
مهدي ( که يازده سال از عمرش را در زندانهاي ترکيه گذرانده ) خالي است , که
فرزندانت روناهي و روکان جاي خالي ات را احساس مي کنند , که مردماني که تو را به
نمايندگي خود در پارلمان برگزيدند , و دفاع از حقوق فرهنگ کهن هزاران ساله ي خود را
به تو سپردند , کمبودت را حس مي کنند . همانطور که آزادي کمبود تو , ليلا , را
احساس مي کند .
به تعويق انداختن جلسه ي دادگاه شما براي يازدهمين بار , دادگاهي که يک سال قبل
شروع شد , و پس از ده بار که تو و همکارانِ نماينده ات , دستبند به دست و در محاصره
ي نيروهاي امنيتي , مي بايست محاکمه شويد و هر بار يکي پس از ديگري به تعويق افتاده
بود , ما را عميقا نگران کرد .
تقاضاي آزادي شما توسط وکلايتان به شيوه اي سيستماتيک و بدون ارائه هيچ انگيزه اي
با زيرپا نهادن قوانين داخلي کشور و همينطور پايمال کردن کنوانسيون اروپايي حقوق
بشر رد شده اند .
و امروز شما همچنان در بند هستيد .
ليلاي عزيز ,
در شرايطي که عاليترين نمايندگان سياسي اروپا معتقدند که کشور تو همچون يک عضو
واقعي و برابر حقوق حائز شرايط ورود به اتحاديه ي اروپاست , چرا که اصلاحات زيادي
براي جلب رضايت و هماهنگي با معيارهاي کپنهاک انجام داده است , دوستان تو , شگفت
زده از اين افتضاح اند : محاکمه ي سياسي اي که شما موضوع آن هستيد , نشانگر کامل
تضاد و تناقضي است که گردانندگان کشور تو با آن مواجهند .
در چشم انداز اکتبر 2004 , تاريخي که گردانندگان کشور تو براي آغاز مذاکرات ورود به
اتحاديه ي اروپا در نظر دارند . درست در حالي که مسئولين سياسي تمايل خود به گذار
به دمکراسي و گشايش را به نمايش مي گذارند , دستگاه قضايي ترک , از مقاومت در جهت
خلاف دست نمي کشد .
از همين روست که اصلاحات اعلام شده در جايي که به حقوق ملت کرد برمي گردد , تنها
کلماتي بر کاعذ هستند و بس . حق پخش و توزيع برنامه هاي کردي از راديو و تلويزيون ,
در هزارتوي تصميمات اداري و حقوقي به فراموشي سپرده مي شود .
حق حفظ و اشاعه ي فرهنگ کرد ( بطور مثال نام گذاري کردي بر فرزندان ) در اثر
ممنوعيت هاي زباني , محدود و محدود تر مي شوند .
مدارسي که مي بايست از حق تدريس زبان کردي برخوردار باشند , مواجه با چنان موانع
اداري اي مي شوند که حتي مانع گشودن درب آنها مي شود .
و بالاخره , مدافعين حقوق بشر آن زمان که تحت تعقيب دادگاه ها و محاکم حقوقي نيستند
, تحت سرکوب و فشارند . مسئولين کشور تو , ليلاي عزيز , آيا واقعا شهامت کافي براي
عملي کردن اصلاحاتي که به آن متعهد شده اند را خواهند داشت ؟
البته , روحيات طي يک شبانه روز تغيير نخواهد کرد . استقرار و احترام به دمکراسي و
تمامي آزاديها در ميان تمام ملل نياز به خواستي بي همتاو قدرتمند مسئولين حکومتي
دارد , آما در کنار خواست , مي بايست شهامت , صراحت و قاطعيت نيز داشت .
ليلاي عزيز , دوست گرامي , روزها و سالها از پي هم مي گذرند , و تو همچنان در بندي
. تا چند سال ديگر ؟
12 مارس , مي بايست که دوازدهمين جلسه ي دادگاه شما برگزار شود . به همين مناسبت ما
همه ي مدافعين حقوق بشر , نمايندگان پارلمان اروپا و نمايندگان سازمان ملل را فرا
مي خوانيم , که همراه با ما قاطعانه خواهان آزادي تو و همکاران تو شوند , تا راهي
براي استقرار دمکراسي و صلح هموار گردد .
شيرين عبادي , وکيل ايراني , برنده
جايزه نوبل صلح 2003
دانيل ميتران , رئيس بنياد فرانسه آزادي
برگردان : سيامند